موضوع : احادیثی منتخب درباره فضیلت ماه مبارک رمضان

Ě

۱۴۷۹-مولای من حضرت امام حسن مجتبى عليه السّلام در روز عيد فطر گروهى را ديد كه مشغول بازى و خنده بودند، پس در حالى كه به آنان اشاره ميكرد به اصحاب خويش فرمودند: همانا خداوند عزّ و جلّ ماه‏ رمضان‏ را ميدان مسابقه براى بندگان خود قرار داده است تا با طاعت و عبادت خود براى رسيدن به رضوان و خشنودى خداوند از يك ديگر پيشى بگيرند، پس گروهى در اين ميدان تاختند و به خشنودى الهى فائز شدند، و عدّه ‏اى ديگر عقب افتادند و تقصير كردند و زيان ديدند، پس شگفتا و بسيار شگفتا از آنكه بخنده و بازى مشغول باشد در چنين روزى كه نيكوكاران در اين روز پاداش مى‏يابند، و تقصيركاران زيان مى‏بينند ، و قسم بخدا كه اگر حجاب از ميان برخيزد و پرده كنار رود بى  ‏ترديد و حتما نيكوكار مشغول نيكوكارى خود شود و بدكردار گرفتار زشتكارى خود باشد.

۱۷۶۹- از مولای من حضرت امام مجتبی  حسن بن علىّ بن ابى طالب عليهما السّلام روايت شده است، كه فرمودند : چند نفر از يهود به نزد رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله آمدند، پس دانشمندترين ايشان درباره مسائلى از آن حضرت سؤال كرد ، و از جمله سؤال هايش اين بود كه گفت: خداى عزّ و جلّ به چه منظور سى روز روزه در ساعات روز را بر امّت تو واجب ساخته است …؟ رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله فرمودند: وقتى آدم عليه السّلام از آن ميوه درخت خورد، سى روز اثر آن در شكم او باقى ماند، از اين جهت خداوند  سى روز گرسنگى و تشنگى را بر نسل او واجب فرمود، و آنچه در شب ميخورند تفضّلى از جانب خداى عزّ و جلّ درباره ايشان است. و كار بر آدم نيز بر همين گونه بوده است، و از اين رو خدا آن را بر امّت من واجب ساخته است. سپس اين آيه را تلاوت فرمود: كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيامُ كَما كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ، أَيَّاماً مَعْدُوداتٍ‏. مرد يهودى گفت: راست گفتى يا محمّد، پس مزد كسى كه اين ايام را روزه بدارد چيست؟ فرمودند : هيچ مؤمنى نيست كه ماه‏ رمضان‏ را بقصد اطاعت امر خدا  روزه بدارد، مگر آنكه خداى تبارك و تعالى هفت خصلت را بر او واجب ميسازد: نخست آنكه حرام را در بدنش ذوب ميكند، و دوم آنكه او را به رحمت خود نزديك ميسازد، و سوم آنكه با اين عمل خطاى پدرش آدم را جبران ميكند، و چهارم آنكه فشارهاى بيهوش‏ كننده جان دادن را بر او آسان‏ مي سازد، و پنجم آنكه او را از گرسنگى و تشنگى روز قيامت در امان ميدارد، و ششم آنكه خدا برات و جواز  آزادى از آتش جهنّم را به او عطا مي كند، و هفتم آنكه خداى عزّ و جلّ او را از غذاهاى پاكيزه بهشت اطعام مينمايد. گفت: راست گفتى، يا محمّد (صلی الله علیه  و آله).

۱۷۷۱- رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله فرمودند : روزه ، سپرى در برابر آتش است.

۱۷۷۲-  رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله فرمودند : شخص روزه ‏دار، همه وقت در حال عبادت است، و اگر چه در بستر خود خوابيده باشد، تا هر زمان كه مسلمانى را غيبت نكند.

۱۷۷۳- رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله فرمودند : خداى تبارك و تعالى فرموده است: روزه براى من است و من پاداش آن را ميدهم، و روزه‏ دار دو شادى دارد، يكى آنگاه كه افطار ميكند، و ديگر آنگاه كه به لقاء پروردگارش عزّ و جلّ نائل مى‏شود، و به آن خدايى كه جان محمّد (صلواة الله علیه) در قبضه قدرت او است، هر آينه بوى دهان شخص روزه ‏دار، نزد خدا از بوى مشك خوشتر است.

۱۷۷۴- رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله به اصحاب خود فرمودند : آيا چيزى را به شما باز نگويم كه اگر آن را بجا آوريد، شيطان چنان از شما دور شود كه مشرق از مغرب دور شده است؟ گفتند: بلى يا رسول الله، فرمودند : روزه روى شيطان را سياه ميكند، و صدقه پشتش را ميشكند، و دوستى در راه خدا و تعاون بر انجام عمل صالح او را ريشه كن ميسازد، و استغفار رگ قلبش را قطع ميكند. و هر چيزى را زكاتى است، و زكات بدنها روزه است.

۱۷۷۷- امام عليه السّلام فرمودند : چون مصيبتى بزرگ يا شدّتى بر كسى فرود آيد، همى بايد تا روزه بگيرد، زيرا خداى عزّ و جلّ ميگويد: وَ اسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ.

۱۷۷۸- رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله فرمود: خداى تبارك و تعالى فرشتگانى را مأمور به دعا براى روزه‏ داران ساخته است و فرمودند : جبرئيل مرا از پروردگارش تعالى  خبر داد كه او فرموده است: فرشتگانم را به دعا براى كسى مأمور نساخته ‏ام، مگر آنكه دعاى ايشان را در باره او به اجابت رسانده ‏ام.

۱۷۷۹- حضرت امام صادق عليه السّلام فرمودند : خداى تبارك و تعالى به موسى عليه السّلام وحى فرستاد كه چه چيز تو را از راز و نياز با من باز ميدارد؟ موسى گفت: پروردگارا  بوى نامطبوع دهن روزه‏ دار …، پس خداى عزّ و جلّ به او وحى فرستاد كه: اى موسى هر آينه بوى دهان شخص روزه‏ دار نزد من از بوى مشك خوشتر است.

۱۷۸۱- حضرت امام صادق عليه السّلام فرمودند :كسى كه روزى را در شدّت گرما، براى خدا روزه بدارد، و آنگاه تشنگى به او اصابت كند، خدا هزار فرشته را بر او مى‏گمارد كه دست مهر بر صورتش بکشند و او را بشارت دهند، تا چون افطار كرد خداى عزّ و جلّ ميگويد: چه خوش است بوى تو! و روح تو! اى فرشتگان من، گواه باشيد كه من او را آمرزيده ‏ام.

۱۷۸۲- حضرت امام ابو الحسن اوّل عليه السّلام فرمودند : خواب قيلوله (خواب قبل از ظهر) ، كنيد زيرا كه خداى عزّ و جلّ روزه‏ دار را در حال خوابش اطعام  می کند و سیر آب ميكند. (آب می نوشاند)

۱۷۸۳- حضرت امام صادق عليه السّلام فرمودند : خواب شخص روزه‏ دار عبادت است و سکوتش  تسبيح است، و عملش مقبول درگاه خداوند، و دعايش مستجاب است.

📚 احادیث بالا  از کتاب شریف  مَن لا يحضره الفقيه، ج‏لد ۲، صفحه ۲۲۰ به بعد

۱۸۳۳- جابر از حضرت امام ابو جعفر عليه السّلام روايت كرده است كه فرمودند:رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله چون به هلال ماه رمضان نگاه می کردند روى خود را به سوى قبله مى‏كردند  و می فرمودند : «خدايا اين هلال را با امن و ايمان، و سلامت از آفات، و تسليم در برابر اوامر و نواهى خودت ، و توأم با عافيتى فراگير، و رزقى گسترده، و دفع دردها و بيماريها، و با تلاوت قرآن، و يارى بر نماز و روزه در محيط ما طالع گردان، خدايا ما را در قيام به وظائف خود براى ماه رمضان  موفق بدار و این ماه را براى ما از اشتباه در روزهاى آن سالم بدار، و عبادات ما در اين ماه را از ما بپذير تا ماه رمضان به‏ حالى سپرى شود كه تو ما را آمرزيده باشى. سپس رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله رو به مردم مى‏كردند ، و مى‏ فرمودند : اى گروه مردمان، چون هلال ماه رمضان طلوع كند، شياطين سركش به غل زنجیر كشيده مى‏ شوند، و درهاى آسمان و ابواب بهشت و درهاى رحمت گشوده مى ‏شود، و ابواب دوزخ بسته مى ‏گردد، و دعا به اجابت مى‏رسد، و خداى تبارك و تعالى در هر عيد فطرى آزادشدگانى دارد ، كه ايشان را از آتش آزاد مى‏ سازد، و در هر شب مناديى ندا مى‏دهد كه : آيا تائبى هست؟  آيا سائلى هست؟  آيا آمرزش خواهى هست…

۱۸۳۷- حضرت امام امیرالمومنین  عليه السّلام فرمودند : چون ماه رمضان فرا رسيد، رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله بپا خاستند ، و آنگاه خدا را حمد و ثنا فرمودند ، سپس فرمودند: ايا اى مردم ، خدا شرّ دشمنانتان از جنّ و انس  از شما بازداشت ، و  خداوند فرمود: «مرا بخوانيد تا شما را اجابت كنم» و او شما را وعده اجابت داد ، خداى عزّ و جلّ بر هر شيطان سركشى هفتاد فرشته از فرشتگانش را گمارده است، و از اين رو آن شيطان از بند و زنجیر مراقبت آن فرشتگان رها نمى‏شود تا ماه رمضان سپرى شود. درهاى آسمان از نخستين شب اين ماه گشوده است  و دعا در آن پذيرفته است.

۱۸۴۲- حضرت  امام صادق عليه السّلام در توصيه به فرزندانش مى‏ فرمود: چون ماه رمضان فرا رسد، خود را تا آخرين حدّ توان به كوشش واداريد، زيرا كه در آن ماه ارزاق تقسيم مى‏شود، و مدّتهاى عمر مقرّر مى‏گردد، و در آن ماه نام حجّ‏ كنندگان كه به ميهمانى خدا مشرف مى‏ شوند نوشته مى‏ شود، و در آن ماه شبى هست كه انجام عملى در آن از عمل در هزار ماه بهتر است.

۱۸۴۳- حضرت امام صادق عليه السّلام فرمودند  : شماره ماهها نزد خدا در كتاب خدا آن روز كه آسمان‏ها و زمين را بيافريد، دوازده ماه مقرر گشت  ، پس نخستين آن ماه ها، ماه خداست، و آن ماه رمضان است، و قلب ماه رمضان شب قدر است…

۱۹۵۸- سماعه از حضرت امام صادق عليه السّلام درباره طعام سحرى براى كسى كه بخواهد روزه بگيرد، سؤال كرد، آن حضرت عليه السّلام فرمودند : امّا در ماه‏ رمضان‏، پس استفاده از طعام سحرى بهتر است، اگر چه با شربتى از آب باشد، و اما در روزه‏ مستحبّى پس هر كس خوش داشته باشد، از طعام سحرى استفاده مى‏كند، و كسى هم كه چنين نكند، باكى نيست.

۱۹۵۹- و ابو بصير در باره سحرى براى كسى كه اراده روزه گرفتن كند، از امام صادق عليه السّلام سؤال كرد كه: آيا آن بر او واجب است؟ آن حضرت عليه السّلام فرمود: اگر بخواهد باكى نيست كه بدون سحرى روزه بگيرد، و امّا در ماه رمضان بهتر آن است كه از سحرى استفاده كند. من خوش دارم كه آن در ماه رمضان ترك نشود.

📚 احادیث بالا  از کتاب شریف  مَن لا يحضره الفقيه شیخ صدوق اعلی الله درجة ، ج‏۲، ص ۴۲۰

نعمان رازى گويد: شنيدم حضرت امام صادق عليه السّلام مي فرمودند : هر كه زنا كند از ايمان خارج شود و هر كه مى (شراب مسکر) بنوشد از ايمان خارج شود، و هر كه يك روز از ماه‏ رمضان‏ را عمدا افطار كند (دانسته و بدون عذر روزه ‏اش را بخورد) از ايمان خارج شود .

حفص بن غياث گويد: از حضرت امام صادق عليه السّلام درباره گفتار خداى عز و جل پرسيدم (كه فرمايد: شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِي أُنْزِلَ فِيهِ الْقُرْآنُ «ماه‏ رمضان‏ كه نازل شد در آن قرآن» سوره بقره آيه ۱۸۵) با اينكه قرآن از اول تا آخر در ظرف مدت بيست سال نازل شده  (چگونه است)؟ حضرت امام صادق عليه السّلام فرمودند: همه قرآن يك جا در ماه‏ رمضان‏ به بيت المعمور نازل شده، سپس در طول بيست سال تدريجا نازل شد، سپس فرمودند : رسول خدا  (صلی الله علیه و آله) فرمودند: صحف ابراهيم در شب اول ماه‏ رمضان‏ نازل شده، و تورات در شب ششم ماه‏ رمضان‏ نازل شد، و انجيل در شب سيزدهم نازل شد، و زبور در شب هيجدهم ماه‏ رمضان‏ و قرآن در بيست و سوم ماه‏ رمضان‏ نازل شده است.

زراره از حضرت امام باقرالعلوم  عليه السلام حديث كند كه فرمودند: در دهه دوم ماه رمضان قرآن را بردار و باز كن و پيش رويت قرار ده و (اين دعا را) بخوان:

اَللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِكِتَابِكَ الْمُنْزَلِ وَ مَا فِيهِ وَ فِيهِ اِسْمُكَ الْأَعْظَمُ الْأَكْبَرُ وَ أَسْمَاؤُكَ الْحُسْنَى وَ مَا يُخَافُ وَ يُرْجَى أَنْ تَجْعَلَنِي مِنْ عُتَقَائِكَ مِنَ النَّارِ  و هر حاجتى كه خواهى از خدا بخواه.

حضرت امام باقرالعلوم  عليه السلام فرمودند : هر چيزى بهارى دارد و بهار قرآن ماه رمضان است.

بخشی از حدیث طولانی از حضرت امام باقرالعلوم  عليه السلام    : …مرد سائل عرض كرد: من از كجا بدانم شب قدر در هر سالى هست؟ امام (علیه السلام) فرمودند : چون ماه‏ رمضان‏ آيد در هر شبى صد بار سوره دخان را بخوان و چون شب بيست و سوم آيد اين موضوع براى تو كشف مى‏شود…

حضرت امام صادق عليه السّلام فرمودند : چهار كس هستند كه دعای ایشان باز نگردد تا آنكه درهاى آسمان براى آنها باز شود و بعرش رسند: دعاى پدر براى فرزندش، دعاى مظلوم بر آنكه به او ستم كرده، دعاى عُمْره ‌كننده تا به وطن باز گردد، دعاى روزه‌دار تا وقتى افطار كند.

📚احادیث بالا مربوط به کتاب شریف   الکافي   جلد۲   صفحه۶۲۹ به بعد