موضوع : مکان و کیفیت برداشتن و آداب نگهداری تربت مقدس حضرت سیدالشهداء علیه السلام

عَنْ یُونُسَ بْنِ رَفِیعٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) قَالَ إِنَّ عِنْدَ رَأْسِ الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیٍّ (علیهما السلام) لَتُرْبَةً حَمْرَاءَ فِیهَا شِفَاءٌ مِنْ کُلِّ دَاءٍ إِلَّا السَّامَ قَالَ فَأَتَیْتُ الْقَبْرَ بَعْدَ مَا سَمِعْنَا هَذَا الْحَدِیثَ فَاحْتَفَرْنَا عِنْدَ رَأْسِ الْقَبْرِ فَلَمَّا حَفَرْنَا قَدْرَ ذِرَاعٍ انْحَدَرَتْ عَلَیْنَا مِنْ رَأْسِ الْقَبْرِ مِثْلُ السَّهْلَةِ حَمْرَاءَ قَدْرَ دِرْهَمٍ فَحَمَلْنَاهُ إِلَی الْکُوفَةِ فَمَزَجْنَاهُ وَ خَبَیْنَاهُ فَأَقْبَلْنَا نُعْطِی النَّاسَ یَتَدَاوَوْنَ بِهِ
از یونس بن ربیع، از حضرت ابی عبد اللّه علیه السّلام، حضرت فرمودند:
نزد سر مبارک حسین بن علی علیهما السّلام تربت قرمزی است که در آن شفاء هر دردی غیر از مرگ می‌باشد یونس بن ربیع می‌گوید: بعد از اینکه، این حدیث را شنیدم نزد قبر حاضر شده و طرف سر قبر را حفر کردیم و چون به قدر یک ذراع کندیم از راس قبر خاک‌هائی مثل ریگ‌های ریزی که آب آنها را با خود می‌آورد بر ما ریخت، رنگ آنها قرمز و اندازه‌شان قدر یک درهم بود، آنها را با خود به کوفه آورده پس ممزوج و عجینشان کرده و پنهانشان نمودیم و بعد به تدریج از آن به مردم می‌داده تا با آن مریض‌های خود را مداوا کنند.

**  قَالَ الصَّادِقُ (علیه السلام) إِذَا أَرَدْتَ حَمْلَ الطِّینِ مِنْ قَبْرِ الْحُسَیْنِ (علیه السلام) فَاقْرَأْ فَاتِحَةَ الْکِتَابِ وَ الْمُعَوِّذَتَیْنِ وَ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ وَ إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ وَ یس وَ آیَةَ الْکُرْسِیِّ وَ تَقُولُ اللَّهُمَّ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ عَبْدِکَ وَ رَسُولِکَ وَ حَبِیبِکَ وَ نَبِیِّکَ وَ أَمِینِکَ وَ بِحَقِّ أَمِیرِ الْمُوءْمِنِینَ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ عَبْدِکَ وَ أَخِی رَسُولِکَ وَ بِحَقِّ فَاطِمَةَ بِنْتِ نَبِیِّکَ وَ زَوْجَةِ وَلِیِّکَ وَ بِحَقِّ الْحَسَنِ وَ الْحُسَیْنِ وَ بِحَقِّ الْأَئِمَّةِ الرَّاشِدِینَ- وَ بِحَقِّ هَذِهِ التُّرْبَةِ وَ بِحَقِّ الْمَلَکِ الْمُوَکَّلِ بِهَا وَ بِحَقِّ الْوَصِیِّ الَّذِی حَلَّ فِیهَا- وَ بِحَقِّ الْجَسَدِ الَّذِی تَضَمَّنَتْ وَ بِحَقِّ السِّبْطِ الَّذِی ضُمِّنَتْ وَ بِحَقِّ جَمِیعِ مَلَائِکَتِکَ وَ أَنْبِیَائِکَ وَ رُسُلِکَ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اجْعَلْ لِی هَذَا الطِّینَ شِفَاءً مِنْ کُلِّ دَاءٍ وَ لِمَنْ یَسْتَشْفِی بِهِ مِنْ کُلِّ دَاءٍ وَ سُقْمٍ وَ مَرَضٍ وَ أَمَاناً مِنْ کُلِّ خَوْفٍ اللَّهُمَّ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ أَهْلِ بَیْتِهِ اجْعَلْهُ عِلْماً نَافِعاً وَ رِزْقاً وَاسِعاً وَ شِفَاءً مِنْ کُلِّ دَاءٍ وَ سُقْمٍ وَ آفَةٍ وَ عَاهَةٍ- وَ جَمِیعِ الْأَوْجَاعِ کُلِّهَا- إِنَّکَ عَلی کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ وَ تَقُولُ اللَّهُمَّ رَبَّ هَذِهِ التُّرْبَةِ الْمُبَارَکَةِ الْمَیْمُونَةِ وَ الْمَلَکِ الَّذِی هَبَطَ بِهَا وَ الْوَصِیِّ الَّذِی هُوَ فِیهَا صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ سَلِّمْ وَ انْفَعْنِی بِهَا- إِنَّکَ عَلی کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ
 از ابی حمزه ثمالی نقل کرده که وی گفت: حضرت صادق علیه السّلام فرمودند: هر گاه خواستی تربت از قبر حسین علیه السّلام برداری و با خود ببری ابتداء فاتحة الکتاب و معوّذتین (قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ، و قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النّاسِ) و قُلْ هُوَ اللّهُ أَحَدٌ و إِنّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ و یس و آیة الکرسی را بخوان و سپس بگو: اللَّهُمَّ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ عَبْدِکَ وَ رَسُولِکَ وَ حَبِیبِکَ وَ نَبِیِّکَ وَ أَمِینِکَ وَ بِحَقِّ أَمِیرِ الْمُوءْمِنِینَ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ عَبْدِکَ وَ أَخِی رَسُولِکَ وَ بِحَقِّ فَاطِمَةَ بِنْتِ نَبِیِّکَ وَ زَوْجَةِ وَلِیِّکَ وَ بِحَقِّ الْحَسَنِ وَ الْحُسَیْنِ وَ بِحَقِّ الْأَئِمَّةِ الرَّاشِدِینَ- وَ بِحَقِّ هَذِهِ التُّرْبَةِ وَ بِحَقِّ الْمَلَکِ الْمُوَکَّلِ بِهَا وَ بِحَقِّ الْوَصِیِّ الَّذِی حَلَّ فِیهَا- وَ بِحَقِّ الْجَسَدِ الَّذِی تَضَمَّنَتْ وَ بِحَقِّ السِّبْطِ الَّذِی ضُمِّنَتْ وَ بِحَقِّ جَمِیعِ مَلَائِکَتِکَ وَ أَنْبِیَائِکَ وَ رُسُلِکَ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اجْعَلْ لِی هَذَا الطِّینَ شِفَاءً مِنْ کُلِّ دَاءٍ وَ لِمَنْ یَسْتَشْفِی بِهِ مِنْ کُلِّ دَاءٍ وَ سُقْمٍ وَ مَرَضٍ وَ أَمَاناً مِنْ کُلِّ خَوْفٍ اللَّهُمَّ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ أَهْلِ بَیْتِهِ اجْعَلْهُ عِلْماً نَافِعاً وَ رِزْقاً وَاسِعاً وَ شِفَاءً مِنْ کُلِّ دَاءٍ وَ سُقْمٍ وَ آفَةٍ وَ عَاهَةٍ- وَ جَمِیعِ الْأَوْجَاعِ کُلِّهَا- إِنَّکَ عَلی کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ 
بار خدایا به حق محمد که بنده و رسول و حبیب و نبی و امین توست و به حق امیر الموءمنین علی بن ابی طالب که بنده و برادر رسول تو است و به حق فاطمه که دختر نبی و همسر ولی تو است و به حق حسن و حسین و به حق پیشوایان که هادیان و راهنمایان هستند و به حق این تربت و به حق فرشته‌ای که موکل بر آن است و به حق وصیّ که در آن حلول کرده و به حق جسم و کالبدی که این تربت آن را در خود گرفته و به حق سبط پیامبر که درون این تربت است و به حق تمام فرشتگان و انبیاء و فرستادگانت، درود فرست بر محمد و آل محمد، و این تربت را برای من و برای هر کس که با آن استشفاء می‌جوید شفاء از هر درد و مرض و امان از هر خوف و هراسی قرار بده، خدایا، به حق محمد و اهل بیتش آن را شاخصی نافع و رزقی واسع و شفاء از هر درد و مرض و آفت و عیب و سبب بهبودی تمام دردها قرار بده، به درستی که تو بر هر چیزی قادر و توانا می‌باشی.
و بعد بگو: اللَّهُمَّ رَبَّ هَذِهِ التُّرْبَةِ الْمُبَارَکَةِ الْمَیْمُونَةِ وَ الْمَلَکِ الَّذِی هَبَطَ بِهَا وَ الْوَصِیِّ الَّذِی هُوَ فِیهَا صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ سَلِّمْ وَ انْفَعْنِی بِهَا- إِنَّکَ عَلی کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ
خدایا ای پروردگار این تربت مبارک و میمون و ای پروردگار فرشته‌ای که آن را فرود آورده و ای پروردگار وصیّ که در آن می‌باشد، درود فرست بر محمد و آل محمد و من را بوسیله آن منتفع گردان، تو بر هر چیزی قادر و توانا می‌باشی.

در حدیثی دیگر : حضرت ابو جعفر علیه السّلام فرمودند: هر گاه تربت قبر حضرت امام حسین علیه السّلام را اخذ کردی بگو: اللَّهُمَّ بِحَقِّ هَذِهِ التُّرْبَةِ وَ بِحَقِّ الْمَلَکِ الْمُوَکَّلِ بِهَا وَ الْمَلَکِ الَّذِی کَرَبَهَا وَ بِحَقِّ الْوَصِیِّ الَّذِی هُوَ فِیهَا صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اجْعَلْ هَذَا الطِّینَ شِفَاءً مِنْ کُلِّ دَاءٍ وَ أَمَاناً مِنْ کُلِّ خَوْفٍ فَإِنْ فَعَلَ ذَلِکَ کَانَ حَتْماً شِفَاءً مِنْ کُلِّ دَاءٍ وَ أَمَاناً مِنْ کُلِّ خَوْفٍ
خدایا به حق این تربت و بحق فرشته‌ای که موکّل بر آن است، و به حق فرشته‌ای که آن را حفر نموده و به حق وصیّ که در درون آن است، درود بفرست بر محمّد و آل محمّد و قرار بده این تربت را شفاء از هر دردی و امان از هر خوف و هراسی.
سپس حضرت فرمودند:اگر شخصی چنین کند حتما تربت شفاء از هر دردی خواهد بود و از هر خوفی امان برایش می‌باشد.

قَالَ قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) إِنِّی رَجُلٌ کَثِیرُ الْعِلَلِ وَ الْأَمْرَاضِ وَ مَا تَرَکْتُ دَوَاءً إِلَّا وَ قَدْ تَدَاوَیْتُ بِهِ فَقَالَ لِی فَأَیْنَ أَنْتَ عَنْ تُرْبَةِ الْحُسَیْنِ (علیه السلام) فَإِنَّ فِیهَا الشِّفَاءَ مِنْ کُلِّ دَاءٍ وَ الْأَمْنَ مِنْ کُلِّ خَوْفٍ وَ قُلْ إِذَا أَخَذْتَهُ اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِحَقِّ هَذِهِ الطِّینَةِ وَ بِحَقِّ الْمَلَکِ الَّذِی أَخَذَهَا وَ بِحَقِّ النَّبِیِّ الَّذِی قَبَضَهَا وَ بِحَقِّ الْوَصِیِّ الَّذِی حَلَّ فِیهَا صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ أَهْلِ بَیْتِهِ وَ اجْعَلْ لِی فِیهَا شِفَاءً مِنْ کُلِّ دَاءٍ وَ أَمَاناً مِنْ کُلِّ خَوْفٍ- قَالَ ثُمَّ قَالَ إِنَّ الْمَلَکَ الَّذِی أَخَذَهَا جَبْرَائِیلُ وَ أَرَاهَا النَّبِیَّ (صلی الله علیه و آله) فَقَالَ هَذِهِ تُرْبَةُ ابْنِکَ هَذَا تَقْتُلُهُ أُمَّتُکَ مِنْ بَعْدِکَ وَ النَّبِیُّ الَّذِی قَبَضَهَا فَهُوَ مُحَمَّدٌ (صلی الله علیه و آله) وَ أَمَّا الْوَصِیُّ الَّذِی حَلَّ فِیهَا فَهُوَ الْحُسَیْنُ بْنُ عَلِیٍّ سَیِّدُ الشُّهَدَاءِ قُلْتُ قَدْ عَرَفْتُ الشِّفَاءَ مِنْ کُلِّ دَاءٍ فَکَیْفَ [فَمَا ]الْأَمَانُ مِنْ کُلِّ خَوْفٍ قَالَ إِذَا خِفْتَ سُلْطَاناً أَوْ غَیْرَ ذَلِکَ فَلَا تَخْرُجْ مِنْ مَنْزِلِکَ إِلَّا وَ مَعَکَ مِنْ طِینِ قَبْرِ الْحُسَیْنِ (علیه السلام) وَ قُلْ إِذَا أَخَذْتَهُ اللَّهُمَّ إِنَّ هَذِهِ طِینَةُ قَبْرِ الْحُسَیْنِ وَلِیِّکَ وَ ابْنِ وَلِیِّکَ اتَّخَذْتُهَا حِرْزاً لِمَا أَخَافُ وَ لِمَا لَا أَخَافُ فَإِنَّهُ قَدْ یَرِدُ عَلَیْکَ مَا لَا تَخَافُ قَالَ الرَّجُلُ فَأَخَذْتُهَا کَمَا قَالَ فَصَحَّ وَ اللَّهِ بَدَنِی وَ کَانَ لِی أَمَاناً مِنْ کُلِّ مَا خِفْتُ وَ مَا لَمْ أَخَفْ کَمَا قَالَ فَمَا رَأَیْتُ بِحَمْدِ اللَّهِ بَعْدَهَا مَکْرُوهاً
 محضر مبارک ابی عبد اللّه علیه السّلام عرضه داشتم:من مردی هستم مبتلا به بیماری‌های فراوان و هیچ دوائی نیست مگر آن را مصرف کرده و به منظور مداوا خورده‌ام ولی بهبودی برایم حاصل نشده چه باید بکنم؟حضرت به من فرمودند:کجائی، و چرا از تربت حسین علیه السّلام غافل هستی، در آن شفاء از هر دردی بوده و امن است از هر خوف و هراسی، البته وقتی آن را اخذ می‌کنی بگو: ذَا أَخَذْتَهُ اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِحَقِّ هَذِهِ الطِّینَةِ وَ بِحَقِّ الْمَلَکِ الَّذِی أَخَذَهَا وَ بِحَقِّ النَّبِیِّ الَّذِی قَبَضَهَا وَ بِحَقِّ الْوَصِیِّ الَّذِی حَلَّ فِیهَا صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ أَهْلِ بَیْتِهِ وَ اجْعَلْ لِی فِیهَا شِفَاءً مِنْ کُلِّ دَاءٍ وَ أَمَاناً مِنْ کُلِّ خَوْفٍ
خدایا از تو می‌خواهم به حق این تربت و به حق فرشته‌ای که آن را اخذ نموده و به حق پیامبری که آن را قبض کرده و به حق وصیّ که در آن حلول نموده، درود فرست بر محمد و اهل بیتش و قرار بده برای من در آن شفاء از هر دردی و امان از هر خوف و هراسی.
راوی می‌گوید: سپس حضرت فرمودند:
فرشته‌ای که تربت را اخذ کرد جبرئیل علیه السّلام بود و آن را به پیامبر اکرم صلّی اللّه علیه و آله و سلّم نشان داده و گفت:
این تربت فرزندت حسین است، بعد از تو امّتت او را می‌کشند.
و پیامبری که آن را قبض نمود وجود مبارک حضرت محمّد صلّی اللّه علیه و آله و سلّم می‌باشد.و اما وصیی که در آن حلول کرده عبارت است از حضرت حسین بن علی علیهما السّلام که سرور و آقای شهداء است.محضر مبارکش عرض کردم: شفاء از هر درد را دانستم اما چگونه امان از هر خوف و هراسی است؟حضرت فرمودند:هر گاه از سلطانی خوف داشتی یا خوفی دیگر در تو پیدا شد از منزلت بیرون میا مگر آنکه با تو از تربت قبر حسین علیه السّلام باشد و هنگامی که می‌خواهی آن را اخذ کرده و برداری بگو: اللَّهُمَّ إِنَّ هَذِهِ طِینَةُ قَبْرِ الْحُسَیْنِ وَلِیِّکَ وَ ابْنِ وَلِیِّکَ اتَّخَذْتُهَا حِرْزاً لِمَا أَخَافُ وَ لِمَا لَا أَخَافُ 
خدایا این تربت قبر حسین ولی و فرزند ولی تو است، آن را به منظور حفظ از آنچه خوف و از آنچه خوف ندارم برداشته‌ام.
البته این فقره یعنی «از آنچه خوف ندارم» را نیز بگو زیرا گاهی ابتلائات و حوادثی برای تو پیش می‌آید که از آنها خوف و هراسی نداشتی و احتمال پیش آمدنش را نمی‌دادی.
راوی می‌گوید: پس تربت را به همان طوری که حضرت دستور فرموده بودند برداشتم، بخدا سوگند بدنم صحت و بهبودی یافت و برایم امان شد از تمام خوفها و هراسها به او از آنچه خوف و هراسش را نداشتم عینا همان طوری که حضرت فرمودند و پس از آن به حمد لله هیچ امر مکروه و ناگواری برایم پیش نیامد.

**عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) قَالَ یُوءْخَذُ طِینُ قَبْرِ الْحُسَیْنِ (علیه السلام) مِنْ عِنْدِ الْقَبْرِ عَلَی قَدْرِ سَبْعِینَ بَاعاً
حضرت ابی عبد اللّه صادق علیه السّلام، حضرت فرمودند:
تربت قبر حسین علیه السّلام را از نزدیک قبر تا فاصله هفتاد باع اخذ می‌کنند.
مترجم گوید:«باع» عبارت است از فاصله بین سر انگشت دست راست و سر انگشت دست چپ زمانی که دو دست را افقی به طرفین باز کنند.

**حَدَّثَنِی مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ بْنِ عَلِیِّ بْنِ مَهْزِیَارَ عَنْ جَدِّهِ عَلِیِّ بْنِ مَهْزِیَارَ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ سَعِیدٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ الْأَصَمِّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو عَمْرٍو شَیْخٌ مِنْ أَهْلِ الْکُوفَةِ عَنْ أَبِی حَمْزَةَ الثُّمَالِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) قَالَ کُنْتُ بِمَکَّةَ وَ ذَکَرَ فِی حَدِیثِهِ قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاکَ إِنِّی رَأَیْتُ أَصْحَابَنَا یَأْخُذُونَ مِنْ طِینِ الْحَائِرِ لَیَسْتَشْفُونَ [یَسْتَشْفُون بِهِ- هَلْ فِی ذَلِکَ شَیْءٌ مِمَّا یَقُولُونَ مِنَ الشِّفَاءِ قَالَ قَالَ یُسْتَشْفَی بِمَا بَیْنَهُ وَ بَیْنَ الْقَبْرِ عَلَی رَأْسِ أَرْبَعَةِ أَمْیَالٍ وَ کَذَلِکَ قَبْرُ جَدِّی رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) وَ کَذَلِکَ طِینُ قَبْرِ الْحَسَنِ وَ عَلِیٍّ وَ مُحَمَّدٍ فَخُذْ مِنْهَا فَإِنَّهَا شِفَاءٌ مِنْ کُلِّ سُقْمٍ وَ جُنَّةٌ مِمَّا تَخَافُ وَ لَا یَعْدِلُهَا شَیْءٌ مِنَ الْأَشْیَاءِ الَّتِی یُسْتَشْفَی بِهَا إِلَّا الدُّعَاءُ وَ إِنَّمَا یُفْسِدُهَا مَا یُخَالِطُهَا مِنْ أَوْعِیَتِهَا وَ قِلَّةُ الْیَقِینِ لِمَنْ یُعَالِجُ بِهَا فَأَمَّا مَنْ أَیْقَنَ أَنَّهَا لَهُ شِفَاءٌ إِذَا یُعَالِجُ بِهَا کَفَتْهُ بِإِذْنِ اللَّهِ مِنْ غَیْرِهَا مِمَّا یُعَالَجُ بِهِ وَ یُفْسِدُهَا الشَّیَاطِینُ وَ الْجِنُّ مِنْ أَهْلِ الْکُفْرِ مِنْهُمْ یَتَمَسَّحُونَ بِهَا وَ مَا تَمُرُّ بِشَیْءٍ إِلَّا شَمَّهَا وَ أَمَّا الشَّیَاطِینُ وَ کُفَّارُ الْجِنِّ فَإِنَّهُمْ یَحْسُدُونَ بَنِی آدَمَ عَلَیْهَا فَیَتَمَسَّحُونَ بِهَا لِیَذْهَبَ عَامَّةُ طِیبِهَا وَ لَا یُخْرَجُ الطِّینُ مِنَ الْحَائِرِ إِلَّا وَ قَدِ اسْتَعَدَّ لَهُ مَا لَا یُحْصَی مِنْهُمْ وَ أَنَّهُ لَفِی یَدِ صَاحِبِهَا وَ هُمْ یَتَمَسَّحُونَ بِهَا وَ لَا یَقْدِرُونَ مَعَ الْمَلَائِکَةِ أَنْ یَدْخُلُوا الْحَائِرَ وَ لَوْ کَانَ مِنَ التُّرْبَةِ شَیْءٌ یَسْلَمُ مَا عُولِجَ بِهِ أَحَدٌ إِلَّا بَرَأَ مِنْ سَاعَتِهِ فَإِذَا أَخَذْتَهَا فَاکْتُمْهَا وَ أَکْثِرْ عَلَیْهَا مِنْ ذِکْرِ اللَّهِ تَعَالَی وَ قَدْ بَلَغَنِی أَنَّ بَعْضَ مَنْ یَأْخُذُ مِنَ التُّرْبَةِ شَیْئاً یَسْتَخِفُّ بِهِ حَتَّی إِنَّ بَعْضَهُمْ لَیَطْرَحُهَا فِی مِخْلَاةِ الْبَغْلِ وَ الْحِمَارِ وَ فِی وِعَاءِ الطَّعَامِ وَ مَا یُمْسَحُ بِهِ الْأَیْدِی مِنَ الطَّعَامِ وَ الْخُرْجِ وَ الْجُوَالِقِ فَکَیْفَ یَسْتَشْفِی بِهِ مَنْ هَذَا حَالُهُ عِنْدَهُ وَ لَکِنَّ الْقَلْبَ الَّذِی لَیْسَ فِیهِ یَقِینٌ مِنَ الْمُسْتَخِفِّ بِمَا فِیهِ صَلَاحُهُ یُفْسِدُ عَلَیْهِ عَمَلَه
محمد بن الحسن بن علیّ بن مهزیار، از پدرش، از جدّش علی بن مهزیار، از حسن بن سعید، از عبد اللّه بن عبد الرّحمن اصمّ، وی می‌گوید: ابو عمرو که شیخی از اهل کوفه بود برای ما حدیث گفت، وی از ابو حمزه ثمالی و او از حضرت ابی عبد اللّه صادق علیه السّلام نقل کرده، وی گفت: من در مکّه بودم (… در اثناء حدیثش گفت): فدایت شوم می‌بینم اصحابمان را که تربت حائر را برای استشفاء اخذ می‌کنند، آیا اینکه می‌گویند در این تربت شفاء هست درست است؟ وی گفت: امام علیه السّلام فرمودند:
استشفاء می‌جویند به تربتی که از قبر تا رأس چهار میلی قرار گرفته و شفاء حاصل می‌شود و همچنین است قبر جدّم رسول خدا صلّی اللّه علیه و آله و سلّم و نیز همین طور است تربت قبر حضرات امام حسن و علی بن الحسین و محمّد بن علی علیهم السّلام، پس از تربت این قبور مطهّره اخذ کن که شفاء است برای هر دردی و حافظ است از آنچه خوف و هراسی داری و هیچ داروئی معادل آن نبوده مگر دعاء. و باید توجّه داشت اگر فسادی در این تربت دیده می‌شود و احیانا تاثیری ندارد این فساد ناشی از سه چیز است: 
الف: آنچه با آنها مخلوط می‌گردد (مراد ظروفی است که تربت‌ها را در آنها می‌ریزند)

ب: کسانی که با این تربت استشفاء می‌جویند اعتقاد و یقینشان به حصول شفاء اندک می‌باشد.
ولی آنان که یقین کامل دارند که در صورت معالجه با آن شفاء بر ایشان حاصل می‌شود و آن را بکار بردند به اذن خدا معالجه شده و این تربت آنها را از داروهای دیگر مستغنی می‌نماید.
ج: شیاطین و جن‌هائی هستند از اهل کفر که تربت را مسح نموده و بدین ترتیب آن را فاسد می‌کنند این موجودات به چیزی مرور نکرده مگر آنکه آن را می‌بویند و بواسطه استشمام اثر تربت را می‌برند.
شیاطین و جن‌های اهل کفر بر بنی آدم حسد برده و این تربت را مسح نموده و بوی آن را از بین می‌برند و اساسا تربت از حائر خارج نمی‌شود مگر آنکه جماعتی از این شیاطین و جن‌ها که تعدادشان قابل احصاء نیست آماده‌اند برای اینکه تربت را اگر چه در دست صاحبش هست مسح نموده و اثرش را زائل کنند و اینکه بیرون حائر هستند و نمی‌توانند به درون آن نفوذ کنند بخاطر وجود فرشتگان در حائر می‌باشد.
و اگر تربتی سالم بوده و از تماس شیاطین و جن‌ها در امان مانده باشد مسلما احدی با آن معالجه نکرده مگر آنکه در ساعت بهبودی برایش حاصل می‌شود، بنا بر این اگر می‌خواهی تربت سالم بماند وقتی اخذش نمودی پنهانش کن و زیاد اسم خداوند متعال را بر آن بخوان و بدم.
خبر رسیده که برخی از کسانی که تربت را اخذ نموده‌اند آن را مورد استحفاف قرار داده حتی پاره‌ای از ایشان آن را در توبره و علف‌دان شتر و قاطر و درازگوش یا در ظرف طعام انداخته و یا با دست‌های آلوده به طعام و غذا آن را مسح نموده و یا آن را در خورجین می‌نهند و با این حال چگونه با آن شفاء حاصل شود؟! چنانچه قلبی که در آن یقین و اعتقاد به تاثیر تربت نیست و صاحبش به آنچه مصلحت و صلاح خودش در آن است استحفاف می‌ورزد اثر و عمل تربت را قطعا فاسد می‌نماید.
6- عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) قَالَ یُوءْخَذُ طِینُ قَبْرِ الْحُسَیْنِ (علیه السلام) مِنْ عِنْدِ الْقَبْرِ عَلَی سَبْعِینَ بَاعاً فِی سَبْعِینَ بَاعاً
حضرت ابی عبد اللّه صادق علیه السّلام، حضرت فرمودند: تربت قبر امام حسین علیه السّلام را از اطراف قبر به مساحت هفتاد باع در هفتاد باع می‌توان اخذ نمود.

قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) حَرِیمُ قَبْرِ الْحُسَیْنِ (علیه السلام) فَرْسَخٌ فِی فَرْسَخٍ فِی فَرْسَخٍ فِی فَرْسَخٍ
 حضرت ابو عبد اللّه صادق علیه السّلام فرمودند: حریم قبر حسین علیه السّلام از چهار جانب محوطه‌ای است به مساحت یک فرسخ در یک فرسخ یعنی مربعی که هر ضلعش یک فرسخ می‌باشد. (این مطلب مربوط به حریم است)

أَعَنْ أَحْمَدَ [مُحَمَّدِ ]بْنِ إِسْحَاقَ الْقَزْوِینِیِّ عَنْ أَبِی بَکَّارٍ قَالَ أَخَذْتُ مِنَ التُّرْبَةِ الَّتِی عِنْدَ رَأْسِ قَبْرِ الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیٍّ (علیهما السلام) فَإِنَّهَا طِینَةٌ حَمْرَاءُ فَدَخَلْتُ عَلَی الرِّضَا (علیه السلام) فَعَرَضْتُهَا عَلَیْهِ فَأَخَذَهَا فِی کَفِّهِ ثُمَّ شَمَّهَا ثُمَّ بَکَی حَتَّی جَرَتْ دُمُوعُهُ ثُمَّ قَالَ هَذِهِ تُرْبَةُ جَدِّی
حکیم بن داود بن حکیم، از سلمه، از احمد بن اسحق قزوینی، از ابی بکار، وی گفت: از تربتی که بالای سر قبر حضرت حسین بن علی علیهما السّلام بود مقداری برداشتم، این تربت سرخ رنگ بود، پس بر حضرت رضا علیه السّلام وارد شده و آن را به حضرت عرضه داشتم. آن جناب تربت را در کف دستشان نهاده و بوئیدند، سپس چنان گریستند که اشک‌های مبارک‌شان جاری شد، سپس فرمودند. این تربت جدم می‌باشد.

باب 93 از کتاب شریف کامل الزیارات